środa, 17 kwietnia 2013

Co MUSISZ umieć na rozszerzoną maturę z chemii?

Kilka(dziesiąt) punktów z zagadnieniami na rozszerzoną maturę z chemii. To MUSICIE umieć! Polecam wydrukować i odhaczać co się już umie.

EDIT: Aktualne dla podstawy programowej z 2012 roku - jak jest teraz nie wiem.


Nauczyć się na maturę z chemii:
1.      Liczba atomowa, masowa – co oznaczają.
Atomowa – ilość protonów, numer porządkowy pierwiastka, Masowa – suma protonów i neutronów.
2.      Izotopy wodoru (różnią się liczbą neutronów: prot-0, deuter-1, tryt-2).
3.      Przemiany jądrowe (α24, p11, n01,β-=  e-10, β+= pozyton+10)

 β+ jako takiej nie ma w wymaganiach, jeśli się zdaży to raczej z opisem, ale żeby uniknąć zaskoczenia uważam że warto wiedzieć że istnieje ;)


4.      Wzór na czas połowicznego rozpadu.
5.      Elektroujemność – kiedy jest jakie wiązanie.
8.      Zakaz Pauliego, reguła Hunda.
9.      Wyjątki jeśli chodzi o liczbę elektronów na powłoce zewnętrznej, konfiguracja palladu.
10.  Prawa okresowości – kiedy charakter kwasowy/zasadowy, w którą stronę zwiększa się moc tlenków/kwasów/zadsad.
11.  Hybrydyzacja – jak określić rodzaj hybrydyzacji (suma wiązań sigma + wolne pary elektronowe)
12.  Wzory na liczbę moli, stężenie molowe/procentowe, równanie Clapeyrona.
13.  Liczba Avogadro = 6,02 x 1023 – liczba drobin zawartych w 1 molu.
14.  Unit 1μ=0,166 x 10-23g = 1/12 masy atomu węgla 12C.
16.  Reakcje tlenków amfoterycznych z zasadami.
17.  Wodorotlenki amfoteryczne, reakcje z zasadami.
18.  Pasywacja (Cr/Al/Fe + HNO3(st.))
19.  Stopy (mosiądz=miedź+cynk, brąz=miedź+cyna)
20.  pH=-log[H+]
21.  Elektrolity słabe i mocne.
ORGANICZNA:
23.  Alkany – synteza Wurtza, substytucja w obecności światła.
24.  Alkeny – powstawanie: dehydratacja alkoholi, eliminacja cząsteczki chlorowodoru z chlorowcopochodnej w obecności zasady i alkoholu, eliminacja chloru z chlorowcopochodnej w obecności pyłu cynkowego.
25.  Addycje, reguła Markownikowa.
26.  Alkiny – powstawanie acetylenu z karbidu, addycja wody w obecności H2SO4.
27.  Izomery.
28.  Alkohole – utlenianie I i II-rzędowych, odróżnianie jednowodorotlenowych od wielowodorotlenowych.
29.  Aldehydy, ketony – próba Tollensa, Trommera.
30.  Kwasy karboksylowe – reakcje z metalami i tlenkami metali.
31.  Sole wyższych kwasów tłuszczowych – mydła.
32.  Reakcje estryfikacji, nazwy estrów.
33.  Cukry – wzory: glukoza, fruktoza, sacharoza, maltoza.
34.  Aminokwasy – wzory: glicyna, alanina, fenyloalanina, seryna.

 Gdzieś mi się przewinęły pytania w których potrzebny był wzór (tylko tych czterech aminokwasów), w tej chwili znajduję tylko pytanie gdzie wzór można wydedukować z nazwy, ale osobiście uważam że robiąc zadania i tak te cztery zapamiętacie ;)

Z matury z tego roku, 2016:

Nawet więcej aminokwasów trzeba było znać, a jednak.

35.  Nitrowanie.
36.  Otrzymywanie i wykrywanie mocznika, reakcja biuretowa.
Inne:
38.  Rzędowość reakcji.
39.  Reguła przekory.
40.  Termodynamika – kiedy reakcja egzo/endo, równania na entalpię, entropię, entalpię swobodną.
41.  Właściwości związków chromu i manganu.
42.  Elektrochemia – wzór Nernsta, SEM, równanie elektrolizy m=(MIt)/(nF), stała Faradaya.
44.  Teoria Bronsteda – kwas protonodawca, zasada protonobiorca.
45.  Kolory wskaźników dla różnego pH.
46.  Rozpuszczalność L=ilość g/ 100g rozpuszczalnika

8 komentarzy:

  1. Nie wiem na czym się opiera powyższy spis, ale na pewno nie na rozporządzeniu MEN w sprawie podstawy programowej (matura od 2015 roku), ani na informatorze o wymaganiach egzaminacyjnych (matura dla absolwentów z lat 2005-2014 i dla uczniów Technikum kończących w 2015). Rozpady beta+? Znać wzory aminokwasów na pamięć? Wzór Nernsta? Poważnie? Potem uczniowie zamiast rozumieć chemię gubią się w niekończącej się liście "co według nauczyciela trzeba umieć".
    Opierajmy się na ustawach i rozporządzeniach, a nie na "wydaje mi się".

    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Opiera się na podstawie programowej z 2012 roku (przerabianej przeze mnie na bloku przedmiotów dydaktycznych w 2012 roku, UW), post jest z 2013, a ja nie zajmuję się już korepetycjami, więc nie będę go aktualizować. Pozdrawiam!

      Usuń
    2. Co do aminokwasów to wzory tylko czterech wymienionych. Dwa lata temu i wstecz zdażały się pytania w których trzeba było napisać, jak jest teraz - nie wiem, nie zajmuję się już tym. Rozpad beta + też się pojawiał jak najbardziej - teraz nie wiem.

      Usuń
    3. pani sylwio, bardzo pomogla mi Pani lista, nawet jesli jakis punkt jest ponadprogramowy jak napomnial ten gbur z góry to i tak bardzo fajnie Pani uściśliła wymogi i moge konkretnie punkt po punkcie uzupelniac swa wiedze, dziekuje

      Usuń
  2. Mam mnóstwo podziwu dla osób, które podejmują się zdawania rozszerzonej matury z chemii. Dla mnie chemia od zawsze była skomplikowana, ale zdecydowanie lepiej radzę sobie z humanistycznymi dziedzinami;)

    OdpowiedzUsuń
  3. Osoba, która napisała że niektóre z tych rzeczy się nie pojawiają na maturze, chyba brała pod uwagę matury do 2009r, bo na późniejszych już cuda są, na ostaniej był wzór Nernsta np, na próbnej w tym roku było pytanie wymagajace znajomości budowy aminokwasów białkowych i to nie tylko tych wymienionych w artykule! Beta plus niby się chyba nie zdarzają, ale warto znać, bo to nic trudnego a ciężko przewidziec, czy się nie pojawia. Bardzo pomocny artykuł, dziekuje :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Zapomniałeś o reakcjach utleniania i redukcji.

    OdpowiedzUsuń
  5. Fajnie do tego po latach wrócić :)

    OdpowiedzUsuń