Rodzaje oddziaływań - lekcja przyrody, kl. 5

Chcę się dzisiaj podzielić pomysłem na fajną lekcję w V klasie.

Temat: Rodzaje oddziaływań.

Lekcja przygotowana na podstawie książki "Przyroda z pomysłem" wydawnictwa WSiP.

Lekcja prowadzona metodą warsztatową - 4 grupy wykonują 4 doświadczenia.

1. Oddziaływania elektryczne.

Przeczytaj:

Już w starożytności greccy uczeni zaobserwowali, że bursztyn potarty suknem przyciąga skrawki słomy i drewna. Bursztyn w starożytnej Grecji nazywano elektronem, dlatego oddziaływanie, które zachodzi po zbliżeniu potartego bursztynu do skrawków wymienionych substancji nazywamy oddziaływaniem elektrycznym. Naelektryzowane ciała mogą się przyciągać lub odpychać. Zależy to od ładunku elektrycznego, jakim są naładowane.

Doświadczenie:

Elektryzowanie balona i włosów.

Nadmuchaj balon. Przytrzymaj zatkany wylot powietrza ręką i potrzyj balon
o włosy kilkakrotnie. Następnie odsuń go na jakąś odległość od włosów.
Co się z nimi dzieje (najlepszy efekt na włosach średniej długości J)?

Uwaga! Zapisz w zeszycie:

„Doświadczenie: balon + włosy

Obserwacje: ………………

Wnioski: ……………………”

Zapisz obserwacje i wnioski!

Zapisz w zeszycie:

Oddziaływania elektryczne mogą zachodzić na odległość.

2. Oddziaływania grawitacyjne

Przeczytaj:

Prawo powszechnego ciążenia odkrył i opisał Isaac Newton. Legenda głosi, że na siedzącego pod jabłonią Isaaca spadło jabłko. Wtedy zdał sobie sprawę z tego, że upadek jabłka na Ziemię jest spowodowany oddziaływaniem grawitacyjnym. Uznał, że podobne oddziaływanie występuje między Słońcem a planetami oraz między Ziemią a Księżycem. Mówimy, że miarą oddziaływania między ciałami jest siła. Ziemia oddziałuje na wszystkie ciała siłą grawitacji. Przyciąga, np. drobiny powietrza, tworząc atmosferę ziemską. Dla uczczenia odkryć Newtona siłę wyrażamy w jednostkach zwanych niutonami (oznaczanych dużą literą „N”).

Doświadczenie:

Wykonaj doświadczenie ze strony 106 w podręczniku. (polega na upuszczeniu dwóch kartek - jednej płaskiej, drugiej zgniecionej w kulkę i mierzeniu czasu ich spadania)

Uwaga! Zapisz w zeszycie:

„Doświadczenie str. 106

Obserwacje: ………………

Wnioski: ……………………”

Zapisz obserwacje i wnioski!

Zapisz w zeszycie:

Wszystkie ciała wokół nas podlegają oddziaływaniu grawitacyjnemu.
Siła jest miarą oddziaływania między ciałami. Jest wyrażana w niutonach (N).

3. Oddziaływania mechaniczne.

Przeczytaj:

Oddziaływania mechaniczne powodują zmianę prędkości ciała lub wywołują odkształcenia. Im większe oddziaływanie (czyli większa siła) tym większe wywołuje ono skutki – mocniej przyspiesza (lub zwalnia ciało) lub silniej go odkształca. Przykłady takiego rodzaju oddziaływań to odbijanie piłki lub struganie drewna.

Doświadczenie:

Odkształcanie papieru.

Przyłóż kartkę do maszynki odkształcającej papier i uruchom maszynkę (zacznij kręcić korbką). Co się stało z papierem? Czy da się powrócić do stanu poprzedniego?

Uwaga! Zapisz w zeszycie:

„Doświadczenie: odkształcanie kartki

Obserwacje: ………………

Wnioski: ……………………”

Zapisz obserwacje i wnioski!

Zapisz w zeszycie:

Podczas oddziaływania mechanicznego musi wystąpić bezpośredni kontakt oddziałujących ciał. Oddziaływanie mechaniczne wywołuje odkształcenia lub ruch/zmianę prędkości ciała.

4. Oddziaływania magnetyczne

Przeczytaj:

Magnes to ciało lub urządzenie wytwarzające pole magnetyczne. Chińczycy pierwsi wykorzystali pole magnetyczne Ziemi do wyznaczania kierunków geograficznych. Umieszczali oni na powierzchni wody podłużny magnes
i obserwowali jego ustawienie. W ten sposób stworzyli pierwszy kompas.

Doświadczenie:

Sprawdzanie mocy magnesu.

Połóż dwa magnesy jeden na drugim. Poruszaj jednym z nich. Czy drugi cały czas „trzyma się” pierwszego? Włóż między magnesy kartkę papieru. Czy nadal poruszając jednym porusza się i drugi? Powtórz doświadczenie z tekturką, zeszytem, a następnie książką między nimi. Na końcu włóż między magnesy kilka przedmiotów i nadal poruszaj jednym z nich. Co obserwujesz?

Uwaga! Zapisz w zeszycie:

„Doświadczenie: magnesy

Obserwacje: ………………

Wnioski: ……………………”

Zapisz obserwacje i wnioski!

Zapisz w zeszycie:

Oddziaływania magnetyczne mogą zachodzić na odległość.

Zdjęcia dzieci przerobione specjalnie w celu ochrony ich prywatności.